Systeemopstellingen

Systeemopstellingen in een-op-een begeleiding

Als er met iemand in een familie, gezin, klas of andere groep een probleem is, heeft een hulpverlener vaak de neiging om in te zoomen op het individu en de details betreffende de situatie waarin de persoon zich bevindt. Bij systemisch werken wordt juist uitgezoomd. Er wordt gekeken naar het grotere geheel waar de cliënt deel van uitmaakt. Het uitgangspunt is namelijk dat we ons allemaal bewegen in verschillende groepen, ook wel systemen genoemd, en dat de dynamieken die zich daarin afspelen invloed hebben op ons individuele gedrag.

Systemisch werken vraagt om een fenomenologische grondhouding. Dat houdt in dat je als hulpverlener in het hier en nu observeert en luistert zonder te interpreteren, dus zonder een betekenis te geven aan wat je waarneemt. Je verzamelt als het ware informatie zonder daar op dat moment iets mee te hoeven doen. Die informatie krijg je bijvoorbeeld door de gezichtsuitdrukking, lichaamstaal, ademhaling, taalgebruik en intonatie van de cliënt. Maar ook door wat er wordt gezegd, of juist achterwege blijft. Of over wie uit het systeem er wordt gesproken, of juist gezwegen.

Een systeemopstelling is een therapeutische methode binnen systemisch werken die gebruikmaakt van visualisatie om complexe interacties binnen een systeem in kaart te brengen. Daardoor worden verstoorde patronen zichtbaar en ontstaat ruimte voor nieuwe perspectieven en oplossingen.

In deze training richten we ons met name op therapeutische opstellingen in een-op-een begeleiding waarbij je cliënten vraagt om met materiaal (blokken, poppetjes, vloerankers) het systeem waar ze deel van uitmaken uit te beelden. Hierdoor krijgen cliënten beter zicht in hoe interacties verlopen en ontstaat begrip van eigen gevoelens, overtuigingen en gedragspatronen die invloed hebben op die interacties en hoe daar verandering in aan te brengen.

Deze training is bedoeld voor professionals in het psychosociale domein. Je kunt hierbij denken aan (gezins)coaches, therapeuten, pedagogen, mentoren en jongerenwerkers.